ပင္လယ္ႏွင့္ဆံုရာ ဤျမစ္ဝေဒသမ်ားသည္ ျမစ္မ်ားထဲမွေရခ်ဳိႏွင့္ သမုဒၵရာမွ
ေရငန္တို႔ ဆုံေတြ႔ရာေနရာမ်ား ျဖစ္သည္။ ဤျမစ္၀ေဒသမ်ားတြင္ ျမစ္၀၌
ျမစ္ကသယ္ေဆာင္လာေသာ ႏံုးအနယ္အႏွစ္မ်ား ပို႔ခ်ေသာေၾကာင့္ ေျမဆီၾသဇာေကာင္း
ေသာ ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္ကို ျဖစ္ေစသည္။
ပင္လယ္ႏွင့္ဆံုရာ ျမစ္၀ေဒသမ်ားသည္
ပင္လယ္ႏွင့္ဆံုရာ
ျမစ္ဝေဒသမ်ား၌ ေရခ်ဳိသည္ ပင္လယ္ေရငန္ထက္ပုိ၍ ေပါ့ပါးသျဖင့္၊
ေရငန္၏အေပၚမွေန၍ စီးဆင္းၾက သည္။ သမုဒၵရာထဲမွေန၍ သယ္ေဆာင္လာေသာ
အာဟာရဓာတ္မ်ားသည္ ျမစ္ထဲသုိ႔ ဝင္ေရာက္လာၾကေသာေၾကာင့္ အပင္မ်ား
ႀကီးထြားရန္ေျမဆီၾသဇာ ထက္သန္ေသာေနရာမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးသည္။ အမွန္တြင္
ဤျမစ္ဝေဒသမ်ား သည္ ကမၻာေပၚရွိ ဇီ၀ေဗဒသေဘာအရ ထုတ္လုပ္မႈအေကာင္းဆုံး
ေဂဟစနစ္မ်ား တည္ရွိရာေနရာအနက္မွ တခုျဖစ္သည္။
အခ်ဳိ႔ေသာ အပင္အမ်ဳိးအစားမ်ားသည္ ျမစ္ဝေဒသမ်ား၏ ထူးျခားေသာ ရုပ္အေျခအေနမ်ားမွာသာလွ်င္ ရွင္သန္ႏိုင္ၾကျပီး အခ်ဳိ႔အပင္မ်ားသည္ ျမစ္ဝေဒသမ်ားမွာပင္ ေနရာေရြး၍ ေပါက္ေရာက္တတ္ၾကသည္။ ျမစ္ဝေဒသမ်ားတြင္ အပင္မ်ားေပါက္ ေရာက္ျခင္းႏွင့္ ေနရာေရြးခ်ယ္၍ ေပါက္ေရာက္ျခင္းအတြက္ အဓိက အေၾကာင္းအခ်က္မွာ ေရတြင္အငန္ဓာတ္ ပါဝင္ျခင္း ေၾကာင့္ သို႔မဟုတ္ ဆားငန္ေပါက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
အပူပိုင္းေဒသရွိ ပင္လယ္ႏွင့္ေတြ႔ဆံုေသာ ျမစ္၀မ်ားတြင္ ေပါက္ေရာက္ေသာ ဒီေရေရာက္လမုေတာမ်ားသည္ ထူးျခားသည့္ သစ္ေတာတမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး၊ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ ေဂဟစနစ္၏ အေရးပါသည့္ အစိတ္အပိုင္း တခုလည္း ျဖစ္သည္။ ဒီေရ ေရာက္လမုေတာမ်ားသည္ ဒီေရလိႈင္းမ်ား ျမင့္တက္လာမႈမွ ကာကြယ္ေပးသည့္ သဘာ၀အတားအဆီးတခု ျဖစ္ရံုမွ်သာ မက ငါးမ်ဳိးစိတ္မ်ားႏွင့္ ေတာရိုင္းတိရိစၦာန္မ်ား မွီခိုခိုလႈံေနထိုင္ရန္ အသိုက္အျမံဳအျဖစ္ အေကာင္းဆံုး ေထာက္ပံ့ေပးထား သည္။
ပင္လယ္ႏွင့္ဆံုရာ ျမစ္၀ေဒသမ်ားသည္
- ကမၻာေျမေပၚရွိ ဇီဝေဒသေဘာအရ ထုတ္လုပ္မႈအားအေကာင္းဆုံးေသာေဂဟ စနစ္မ်ားျဖစ္သည္။
- အျမဲစိမ္းအပင္မ်ားျဖင့္ ေနစြမ္းအင္ကုိ အာဟာရစြမ္းအင္အျဖစ္ေျပာင္းလဲေပးေသာ အစားအစာကြန္ရက္ စနစ္ အျဖစ္ စုပံုရာ အရင္းအျမစ္မ်ား ျဖစ္သည္။
- အပင္အမ်ဳိးအစား အခ်ဳိ႔အတြက္သာ ေပါက္ေရာက္ရွင္သန္ႏုိင္သည္။ (ဤအပင္မ်ဳိးမ်ားသည္ ပင္လယ္ႏွင့္ဆံုေသာ ျမစ္ဝေဒသမွာ ရွိေနသည့္ ရုပ္ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနမွာသာ ရွင္သန္ႏုိင္သည္။)
- သဘာဝေတာရုိင္းတိရိစၦာန္အခ်ဳိ႔၏ ဘဝသက္တမ္း အဆင့္အခ်ဳိ႔တြင္၊ ခိုလႈံက်က္ စားေနထိုင္ရာ အေရးပါသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။
သံလြင္ျမစ္၀၏ ၿဂိဳဟ္တုေျမပံု
အခ်ဳိ႔ေသာ အပင္အမ်ဳိးအစားမ်ားသည္ ျမစ္ဝေဒသမ်ား၏ ထူးျခားေသာ ရုပ္အေျခအေနမ်ားမွာသာလွ်င္ ရွင္သန္ႏိုင္ၾကျပီး အခ်ဳိ႔အပင္မ်ားသည္ ျမစ္ဝေဒသမ်ားမွာပင္ ေနရာေရြး၍ ေပါက္ေရာက္တတ္ၾကသည္။ ျမစ္ဝေဒသမ်ားတြင္ အပင္မ်ားေပါက္ ေရာက္ျခင္းႏွင့္ ေနရာေရြးခ်ယ္၍ ေပါက္ေရာက္ျခင္းအတြက္ အဓိက အေၾကာင္းအခ်က္မွာ ေရတြင္အငန္ဓာတ္ ပါဝင္ျခင္း ေၾကာင့္ သို႔မဟုတ္ ဆားငန္ေပါက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
အပူပိုင္းေဒသရွိ ပင္လယ္ႏွင့္ေတြ႔ဆံုေသာ ျမစ္၀မ်ားတြင္ ေပါက္ေရာက္ေသာ ဒီေရေရာက္လမုေတာမ်ားသည္ ထူးျခားသည့္ သစ္ေတာတမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး၊ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ ေဂဟစနစ္၏ အေရးပါသည့္ အစိတ္အပိုင္း တခုလည္း ျဖစ္သည္။ ဒီေရ ေရာက္လမုေတာမ်ားသည္ ဒီေရလိႈင္းမ်ား ျမင့္တက္လာမႈမွ ကာကြယ္ေပးသည့္ သဘာ၀အတားအဆီးတခု ျဖစ္ရံုမွ်သာ မက ငါးမ်ဳိးစိတ္မ်ားႏွင့္ ေတာရိုင္းတိရိစၦာန္မ်ား မွီခိုခိုလႈံေနထိုင္ရန္ အသိုက္အျမံဳအျဖစ္ အေကာင္းဆံုး ေထာက္ပံ့ေပးထား သည္။
{highslide type="img" url="rivers/kaladan-burmese.gif" width=200 display=none}
{/highslide}
အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ မီဇိုရမ္ေဒသရွိ ေရဆင္းမ်ားမွတဆင့္ ကုလားတန္ျမစ္စီးဆင္းလာၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခ်င္းျပည္နယ္၏ က်ဥ္းေျမာင္း သည့္ လွ်ဳိေျမာင္ေတာင္တန္းမ်ားကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းလာကာ အရွည္ ကီလိုမီတာ ၃၅၀ မွ် စီးဆင္းလာၿပီးေနာက္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႔အနီးတြင္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္အတြင္းသို႔ စီး၀င္ပါသည္။ ျမစ္၏ေအာက္ပိုင္းတြင္ က်ယ္၀န္းသည့္ ေျမဆီၾသဇာႂကြယ္၀ေသာ ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္အျဖစ္ ေပၚထြန္းလာၿပီး ၁၁၀ ကီလိုမီတာအထိ က်ယ္၀န္းပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႔ အထက္ပိုင္းမွသည္ စစ္ေတြၿမိဳ႔အထိ စတုရန္းကီလိုမီတာ ၃,၆၄၀ က်ယ္၀န္းသည့္ ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္ကို ျဖစ္ ေပၚေစပါသည္။ လူသူမထိေတြ႔ရေသးသည့္ သစ္ေတာရိုင္းမ်ားႏွင့္ ရွားပါးတိရိစၦာန္မ်ား ျမစ္အထက္ပိုင္းေဒသတေလွ်ာက္ တြင္ ေနထိုင္ၾကၿပီး၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားသည္လည္း ဤျမစ္ကို မွီတင္း၍ သက္ေမြးေနထိုင္ေနၾကပါသည္။ ျမစ္ေၾကာင္း တေလွ်ာက္ရွိ ၿမိဳ႔မ်ားတြင္ လူဦးေရ စုစုေပါင္းတသန္းခန္႔အထိ ေနထိုင္ၾကသည္ဟု ခန္႔မွန္းရပါသည္။
Supply and Command အစီရင္ခံစာမွ စာသား
ေျမပံုကို ပံုၾကီးခ်ဲ ့ၾကည့္ရန္
အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ မီဇိုရမ္ေဒသရွိ ေရဆင္းမ်ားမွတဆင့္ ကုလားတန္ျမစ္စီးဆင္းလာၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခ်င္းျပည္နယ္၏ က်ဥ္းေျမာင္း သည့္ လွ်ဳိေျမာင္ေတာင္တန္းမ်ားကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းလာကာ အရွည္ ကီလိုမီတာ ၃၅၀ မွ် စီးဆင္းလာၿပီးေနာက္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႔အနီးတြင္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္အတြင္းသို႔ စီး၀င္ပါသည္။ ျမစ္၏ေအာက္ပိုင္းတြင္ က်ယ္၀န္းသည့္ ေျမဆီၾသဇာႂကြယ္၀ေသာ ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္အျဖစ္ ေပၚထြန္းလာၿပီး ၁၁၀ ကီလိုမီတာအထိ က်ယ္၀န္းပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႔ အထက္ပိုင္းမွသည္ စစ္ေတြၿမိဳ႔အထိ စတုရန္းကီလိုမီတာ ၃,၆၄၀ က်ယ္၀န္းသည့္ ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္ကို ျဖစ္ ေပၚေစပါသည္။ လူသူမထိေတြ႔ရေသးသည့္ သစ္ေတာရိုင္းမ်ားႏွင့္ ရွားပါးတိရိစၦာန္မ်ား ျမစ္အထက္ပိုင္းေဒသတေလွ်ာက္ တြင္ ေနထိုင္ၾကၿပီး၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားသည္လည္း ဤျမစ္ကို မွီတင္း၍ သက္ေမြးေနထိုင္ေနၾကပါသည္။ ျမစ္ေၾကာင္း တေလွ်ာက္ရွိ ၿမိဳ႔မ်ားတြင္ လူဦးေရ စုစုေပါင္းတသန္းခန္႔အထိ ေနထိုင္ၾကသည္ဟု ခန္႔မွန္းရပါသည္။
Supply and Command အစီရင္ခံစာမွ စာသား
{highslide type="img" url="rivers/sittaung-burmese.gif" width=200 display=none}
{/highslide}
စစ္ေတာင္းျမစ္သည္ ရွမ္းကုန္းေျမျမင့္ အစြန္းမွ ျမစ္ဖ်ားခံစီးဆင္းလာၿပီး ေတာင္ဖက္သို႔ ၂၆၀ မိုင္ (၄၂၀ ကီလိုမီတာ) အရွည္ စီးဆင္းလာၿပီး ဘဂၤလားပင္လယ္အတြင္းသို႔ မုတၱမပင္လယ္ေကြ႔၌ စီးဆင္းေပါင္းစပ္သြားပါသည္။ စစ္ေတာင္းျမစ္၏ ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္သည္ က်ယ္ျပန္႔ေျပာလွၿပီး အေနာက္ဖက္တြင္ သစ္ေတာမ်ားထူထပ္စြာရွိသည့္ ပဲခူးရိုးမမွသည္ အေရွ႔ဖက္ တြင္ ရွမ္းကုန္းေျမျမင့္ အစပ္အထိ က်ယ္၀န္းပါသည္။ ဤျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္ေဒသတြင္ ရန္ကုန္-မႏၱေလးဆက္သြယ္ထားသည့္ ပင္မရထားလမ္း၊ ကားလမ္းမ်ား တည္ရွိေနၾကၿပီး၊ ၿမိဳ႔ႀကီးမ်ားျဖစ္သည့္ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူ၊ ရမည္းသင္း၊ ပ်ဥ္းမနား စသည့္ၿမိဳ႔ႀကီး မ်ား တည္ရွိေနပါသည္။ စစ္ေတာင္းျမစ္တြင္ ၂၅ မိုင္ (၄၀ ကီလိုမီတာ) ခရီးကို တႏွစ္ပတ္လံုး ေရလမ္းခရီးသြားလာႏိုင္ၿပီး၊ မိုင္ေပါင္း ၅၅ (၉၀ ကီလိုမီတာ) ခရီးကို တႏွစ္တြင္ ၃-လၾကာမွ် ေရလမ္းခရီး သြားလာႏိုင္ပါသည္။ စစ္ေတာင္းျမစ္ကို သစ္ မ်ား (အထူးသျဖင့္ ကၽြန္းသစ္) မ်ား ေဖာင္ေမွ်ာရန္၊ ေတာင္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားကုန္သြယ္ရန္အတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္ၾကပါ သည္။ စစ္ေတာင္းျမစ္၏ ေအာက္ပိုင္းတြင္ ပဲခူးျမစ္ႏွင့္ တူးေျမာင္းေဖာက္ ဆက္သြယ္ထားပါသည္။ ဤတူးေျမာင္းအားျဖင့္ စစ္ေတာင္းျမစ္၀သို႔ ေရာက္လာသည့္ ဒီေရကို လႊဲေျပာင္းႏိုင္ရန္ တည္ေဆာက္ထားၿပီး၊ ဤတူးေျမာင္းအားျဖင့္ ရန္ကုန္မွ သည္ ပဲခူးၿမိဳ႔အထိ ေရလမ္းအားျဖင့္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားပါသည္။ ေပါင္းေလာင္းျမစ္သည္ စစ္ေတာင္း ျမစ္အတြင္းသို႔ စီး၀င္သည့္ ေရ၀င္ ျမစ္လက္တက္တခု ျဖစ္ပါသည္။
http://www.myanmars.net/myanmar/sittaung-river.htm မွ စာသားျဖစ္သည္။
ေျမပံုကို ပံုၾကီးခ်ဲ ့ၾကည့္ရန္
စစ္ေတာင္းျမစ္သည္ ရွမ္းကုန္းေျမျမင့္ အစြန္းမွ ျမစ္ဖ်ားခံစီးဆင္းလာၿပီး ေတာင္ဖက္သို႔ ၂၆၀ မိုင္ (၄၂၀ ကီလိုမီတာ) အရွည္ စီးဆင္းလာၿပီး ဘဂၤလားပင္လယ္အတြင္းသို႔ မုတၱမပင္လယ္ေကြ႔၌ စီးဆင္းေပါင္းစပ္သြားပါသည္။ စစ္ေတာင္းျမစ္၏ ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္သည္ က်ယ္ျပန္႔ေျပာလွၿပီး အေနာက္ဖက္တြင္ သစ္ေတာမ်ားထူထပ္စြာရွိသည့္ ပဲခူးရိုးမမွသည္ အေရွ႔ဖက္ တြင္ ရွမ္းကုန္းေျမျမင့္ အစပ္အထိ က်ယ္၀န္းပါသည္။ ဤျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္ေဒသတြင္ ရန္ကုန္-မႏၱေလးဆက္သြယ္ထားသည့္ ပင္မရထားလမ္း၊ ကားလမ္းမ်ား တည္ရွိေနၾကၿပီး၊ ၿမိဳ႔ႀကီးမ်ားျဖစ္သည့္ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူ၊ ရမည္းသင္း၊ ပ်ဥ္းမနား စသည့္ၿမိဳ႔ႀကီး မ်ား တည္ရွိေနပါသည္။ စစ္ေတာင္းျမစ္တြင္ ၂၅ မိုင္ (၄၀ ကီလိုမီတာ) ခရီးကို တႏွစ္ပတ္လံုး ေရလမ္းခရီးသြားလာႏိုင္ၿပီး၊ မိုင္ေပါင္း ၅၅ (၉၀ ကီလိုမီတာ) ခရီးကို တႏွစ္တြင္ ၃-လၾကာမွ် ေရလမ္းခရီး သြားလာႏိုင္ပါသည္။ စစ္ေတာင္းျမစ္ကို သစ္ မ်ား (အထူးသျဖင့္ ကၽြန္းသစ္) မ်ား ေဖာင္ေမွ်ာရန္၊ ေတာင္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားကုန္သြယ္ရန္အတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္ၾကပါ သည္။ စစ္ေတာင္းျမစ္၏ ေအာက္ပိုင္းတြင္ ပဲခူးျမစ္ႏွင့္ တူးေျမာင္းေဖာက္ ဆက္သြယ္ထားပါသည္။ ဤတူးေျမာင္းအားျဖင့္ စစ္ေတာင္းျမစ္၀သို႔ ေရာက္လာသည့္ ဒီေရကို လႊဲေျပာင္းႏိုင္ရန္ တည္ေဆာက္ထားၿပီး၊ ဤတူးေျမာင္းအားျဖင့္ ရန္ကုန္မွ သည္ ပဲခူးၿမိဳ႔အထိ ေရလမ္းအားျဖင့္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားပါသည္။ ေပါင္းေလာင္းျမစ္သည္ စစ္ေတာင္း ျမစ္အတြင္းသို႔ စီး၀င္သည့္ ေရ၀င္ ျမစ္လက္တက္တခု ျဖစ္ပါသည္။
http://www.myanmars.net/myanmar/sittaung-river.htm မွ စာသားျဖစ္သည္။
အရွည္ ၄,၈၀၀ ကီလိုမီတာ ရွိသည့္ မဲေခါင္ျမစ္သည္ အေရွ႔ေတာင္အာရွေဒသ၏
ဗဟိုခ်က္မကို ျဖတ္၍ ႏိုင္ငံ ၆-ခုကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းလာပါသည္။ ဤျမစ္သည္
ေဒသအတြင္းရွိ အရွည္လ်ားဆံုး ျမစ္တစင္းျဖစ္ၿပီး၊ ၎ျမစ္ဖ်ားခံရာတိဘက္ ေဒသမွ
ဗီယက္နမ္ ျမစ္၀ွမ္းေဒသမ်ားအထိ လႊမ္းျခံဳမႈ ရွိပါသည္။ လူသန္းေပါင္း ၆၀
ခန္႔သည္ မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ ၎၏ ျမစ္ လက္တက္မ်ားကို မွီ၍ အစားအေသာက္၊ ေရႏွင့္
သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ကိစၥမ်ားအတြက္ ျမစ္ကို အသံုးျပဳေနၾကရပါသည္။ ထို႔အျပင္
ျမစ္ကိုမွီ၍ ေန႔စဥ္ သက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း ကိစၥအမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနၾကရၿပီး၊
ယဥ္ေက်းမႈပိုင္းဆိုင္ရာအရလည္း အထူး အေရးပါသည့္ ျမစ္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္
မဲေခါင္ျမစ္သည္ ကမၻာေပၚတြင္ မ်ဳိးစိတ္အကြဲျပားဆံုး ငါးမ်ားရရွိေစၿပီး တံငါ
လုပ္ငန္းကိုလည္း အေထာက္အကူျပဳပါသည္။ ဘရာဇီးႏိုင္ငံရွိ အေမဇံုျမစ္ၿပီးလွ်င္
မဲေခါင္ျမစ္သည္ ငါးမ်ဳိးစိတ္ အစံုလင္ဆံုး ေသာ ျမစ္တစင္း ျဖစ္ပါသည္။
{highslide type="img" url="rivers/mekong-burmese.gif" width=200 display=none}
{/highslide}
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ လာအိုႏိုင္ငံအၾကားတြင္ မဲေခါင္ျမစ္က နယ္နိမိတ္အျဖစ္ ကီလိုမီတာ ၂၃၄ အရွည္ ျဖတ္ သန္း စီးဆင္းသြားပါသည္။ ဤေဒသတြင္ "ေရႊႀတိဂံေဒသ" လည္း အပါအ၀င္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ-ထိုင္း- လာအို ၃-ႏိုင္ငံ ေပါင္း ဆံုရာ ေဒသ ျဖစ္ပါသည္။ ေရႊႀတိဂံေဒသမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္မႈေၾကာင့္ လူသိမ်ားလွသည့္ ေဒသလည္း ျဖစ္သည္။ မဲေခါင္ျမစ္ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚ၌ ဌာေနတိုင္းရင္းသား ၂၂,၀၀၀ ခန္႔ မွီတင္းေနထိုင္ လွ်က္ ရွိပါသည္။ ဤေနရာမ်ားမွာ ေ၀းလံေခါင္သီလွၿပီး အခါ၊ ရွမ္း၊ လားဟူ၊ လြယ္လ (ဆမ္ေတာင္)၊ တရုတ္ႏွင့္ အင္း တိုင္းရင္းသားမ်ား ေနထိုင္လွ်က္ ရွိသည္။
မဲေခါင္ျမစ္သည္ တရုတ္လူမ်ဳိးမ်ားကဲ့သို႔ပင္၊ လားဟူလူမ်ဳိးမ်ားအတြက္လည္း အထူးအေရးပါလွပါသည္။ သူတို႔က မဲေခါင္ ျမစ္ကို လန္ကန္း (Lancang) ဟု ေခၚၾကပါသည္။ ေရွးရိုးရာပံုျပင္မ်ားအရ ေရွးဦးလားဟူလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဤျမစ္ဖ်ားခံရာ ေဒသမွ ဆင္းသက္လာၾကသည္ဟု ဆိုၾကၿပီး၊ ရိုးရာ သီခ်င္းမ်ား၊ ပံုျပင္မ်ားက ဤျမစ္ကို ကိုးကား၍ ေဖာ္ျပေျပာဆိုေလ့ ရွိ ၾကပါသည္။
မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရအရင္းအျမစ္အဖြဲ႔ (Water Resources) ၏ eAtlas ေျမပံုကို ၾကည့္ရန္ ဤေနရာကို ကလစ္ပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈမ်ားကို သိရွိလိုပါက ေအာက္ေျခရွိ ေရစီးေၾကာင္းမ်ား အစီရင္ခံစာကို ဖတ္ရႈ ႏိုင္ပါသည္။
မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေယဘုယ်သတင္းအခ်က္မ်ား သိရွိလိုပါက ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ေနရာကို ၾကည့္ရႈႏိုင္ပါသည္။ http://livingriversiam.org
မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အျခားအင္တာနက္ ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ား ၾကည့္ရန္-
http://www.mekong.es.usyd.edu.au
http://www.panda.org
http://www.terraper.org
http://www.mpowernet.org
http://internationalrivers.org {morfeo 6}
{highslide type="img" url="rivers/mekong-burmese.gif" width=200 display=none}
ေျမပံုကို ပံုၾကီးခ်ဲ ့ၾကည့္ရန္
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ လာအိုႏိုင္ငံအၾကားတြင္ မဲေခါင္ျမစ္က နယ္နိမိတ္အျဖစ္ ကီလိုမီတာ ၂၃၄ အရွည္ ျဖတ္ သန္း စီးဆင္းသြားပါသည္။ ဤေဒသတြင္ "ေရႊႀတိဂံေဒသ" လည္း အပါအ၀င္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ-ထိုင္း- လာအို ၃-ႏိုင္ငံ ေပါင္း ဆံုရာ ေဒသ ျဖစ္ပါသည္။ ေရႊႀတိဂံေဒသမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္မႈေၾကာင့္ လူသိမ်ားလွသည့္ ေဒသလည္း ျဖစ္သည္။ မဲေခါင္ျမစ္ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚ၌ ဌာေနတိုင္းရင္းသား ၂၂,၀၀၀ ခန္႔ မွီတင္းေနထိုင္ လွ်က္ ရွိပါသည္။ ဤေနရာမ်ားမွာ ေ၀းလံေခါင္သီလွၿပီး အခါ၊ ရွမ္း၊ လားဟူ၊ လြယ္လ (ဆမ္ေတာင္)၊ တရုတ္ႏွင့္ အင္း တိုင္းရင္းသားမ်ား ေနထိုင္လွ်က္ ရွိသည္။
မဲေခါင္ျမစ္သည္ တရုတ္လူမ်ဳိးမ်ားကဲ့သို႔ပင္၊ လားဟူလူမ်ဳိးမ်ားအတြက္လည္း အထူးအေရးပါလွပါသည္။ သူတို႔က မဲေခါင္ ျမစ္ကို လန္ကန္း (Lancang) ဟု ေခၚၾကပါသည္။ ေရွးရိုးရာပံုျပင္မ်ားအရ ေရွးဦးလားဟူလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဤျမစ္ဖ်ားခံရာ ေဒသမွ ဆင္းသက္လာၾကသည္ဟု ဆိုၾကၿပီး၊ ရိုးရာ သီခ်င္းမ်ား၊ ပံုျပင္မ်ားက ဤျမစ္ကို ကိုးကား၍ ေဖာ္ျပေျပာဆိုေလ့ ရွိ ၾကပါသည္။
မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရအရင္းအျမစ္အဖြဲ႔ (Water Resources) ၏ eAtlas ေျမပံုကို ၾကည့္ရန္ ဤေနရာကို ကလစ္ပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈမ်ားကို သိရွိလိုပါက ေအာက္ေျခရွိ ေရစီးေၾကာင္းမ်ား အစီရင္ခံစာကို ဖတ္ရႈ ႏိုင္ပါသည္။
မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေယဘုယ်သတင္းအခ်က္မ်ား သိရွိလိုပါက ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ေနရာကို ၾကည့္ရႈႏိုင္ပါသည္။ http://livingriversiam.org
မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အျခားအင္တာနက္ ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ား ၾကည့္ရန္-
http://www.mekong.es.usyd.edu.au
http://www.panda.org
http://www.terraper.org
http://www.mpowernet.org
http://internationalrivers.org {morfeo 6}
ခ်င္းတြင္းျမစ္သည္ ဧရာ၀တီျမစ္အတြင္း စီး၀င္သည့္ အႀကီးဆံုးေရေ၀ျမစ္
ျဖစ္ၿပီး၊ ၁,၂၀၇ ကီလိုမီတာ ရွည္လ်ားပါသည္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္သည္
ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ က်ယ္၀န္းသည့္ ဟူးေကာင္းခ်ဳိင့္၀ွမ္းလြင္ျပင္တြင္
ျမစ္ဖ်ားခံၿပီး တႏိုင္း၊ တျဗဲ၊ တ၀မ္၊ တရြန္ျမစ္မ်ား စုဆံု၍ ခ်င္းတြင္းျမစ္
ျဖစ္ေပၚလာပါသည္။ တႏိုင္းျမစ္သည္ ဟူးေကာင္းခ်ဳိင့္၀ွမ္းေဒသမွ တရြန္ (Taron
or Turong) ျမစ္၀ွမ္းတြင္ ထြက္လာၿပီး၊ မတ္ေစာက္ေသာ ေရလမ္းတြင္ ၾကမ္းတမ္းစြာ
စီးဆင္းပါသည္။ ၎ေနာက္ ဤျမစ္ ကိုပင္ ခ်င္းတြင္းျမစ္အျဖစ္
အမည္ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚလာၾကၿပီး ေတာင္ဖက္သို႔ စီးဆင္းပါသည္။ ဤျမစ္သည္ ထံမသီ၊
ဟုမၼလင္း၊ ေမာ္လိုက္၊ ကေလး၀၊ ကေလးၿမိဳ႔၊ မင္းကင္းႏွင့္ မံုရြာၿမိဳ႔မ်ားကို
ျဖတ္၍ စီးဆင္းပါသည္။ မႏၱေလးၿမိဳ႔အနီး၌ ဧရာ၀တီျမစ္အတြင္းသို႔
စီးဆင္းေပါင္းဆံုသည္။
{highslide type="img" url="rivers/chindwin-burmese.gif" width=200 display=none}
{/highslide}
ဥရုေခ်ာင္းသည္ ခ်င္းတြင္းျမစ္၏ အႀကီးဆံုးေရေ၀ျမစ္ျဖစ္ၿပီး ဟုမၼလင္းၿမိဳ႔ ေအာက္ဖက္နားတြင္ ခ်င္းတြင္းျမစ္သို႔ စီး၀င္ပါ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ နာမည္ေက်ာ္ ေက်ာက္စိမ္းတြင္းမ်ားသည္လည္း ဥရုေခ်ာင္းဖ်ားတြင္ တည္ရွိေနၾကပါသည္။
ခ်င္းတြင္းျမစ္၀ွမ္းေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ေတာင္တန္းမ်ားႏွင့္ ေတာနက္ႀကီးမ်ားအၾကား တည္ရွိေနပါသည္။ သြားလာ ေရးခက္ခဲေသာေၾကာင့္ ျမစ္၏ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း မစူးစမ္း၊ မေလ့လာႏိုင္ေသးဘဲ ရွိေနပါသည္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္ သည္ လူအထိအေတြ႔နည္းေသးေသာ ထမံသီေဘးမဲ့ေတာႏွင့္ ဟူးေကာင္းခ်ဳိင့္၀ွမ္း က်ားေဘးမဲ့ေတာမ်ားကို ျဖတ္သန္းစီး ဆင္းေနပါသည္။ ဤက်ားေဘးမဲ့ေတာသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးဆံုး က်ားေဘးမဲ့ေတာလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ အျခား သားရိုင္းတိရိစၦာန္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ရွားပါးေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မည္ျဖစ္ေသာ မ်ဳိးစိတ္မ်ား၊ က်ားမ်ား၊ ဆင္မ်ား၊ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္သာ ရွိသည့္ အခြံမာလိပ္မ်ဳိးမ်ား အတြက္ ခိုလႈံေနထိုင္ရာေဒသတခုလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ခ်င္းတြင္းျမစ္ေပၚရွိ ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္မည့္ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပိုမိုသိရွိႏိုင္ရန္ ဤေနရာကို Click ပါ။
{highslide type="img" url="rivers/chindwin-burmese.gif" width=200 display=none}
ေျမပံုကို ပံုၾကီးခ်ဲ ့ၾကည့္ရန္
ဥရုေခ်ာင္းသည္ ခ်င္းတြင္းျမစ္၏ အႀကီးဆံုးေရေ၀ျမစ္ျဖစ္ၿပီး ဟုမၼလင္းၿမိဳ႔ ေအာက္ဖက္နားတြင္ ခ်င္းတြင္းျမစ္သို႔ စီး၀င္ပါ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ နာမည္ေက်ာ္ ေက်ာက္စိမ္းတြင္းမ်ားသည္လည္း ဥရုေခ်ာင္းဖ်ားတြင္ တည္ရွိေနၾကပါသည္။
ခ်င္းတြင္းျမစ္၀ွမ္းေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ေတာင္တန္းမ်ားႏွင့္ ေတာနက္ႀကီးမ်ားအၾကား တည္ရွိေနပါသည္။ သြားလာ ေရးခက္ခဲေသာေၾကာင့္ ျမစ္၏ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း မစူးစမ္း၊ မေလ့လာႏိုင္ေသးဘဲ ရွိေနပါသည္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္ သည္ လူအထိအေတြ႔နည္းေသးေသာ ထမံသီေဘးမဲ့ေတာႏွင့္ ဟူးေကာင္းခ်ဳိင့္၀ွမ္း က်ားေဘးမဲ့ေတာမ်ားကို ျဖတ္သန္းစီး ဆင္းေနပါသည္။ ဤက်ားေဘးမဲ့ေတာသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးဆံုး က်ားေဘးမဲ့ေတာလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ အျခား သားရိုင္းတိရိစၦာန္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ရွားပါးေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မည္ျဖစ္ေသာ မ်ဳိးစိတ္မ်ား၊ က်ားမ်ား၊ ဆင္မ်ား၊ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္သာ ရွိသည့္ အခြံမာလိပ္မ်ဳိးမ်ား အတြက္ ခိုလႈံေနထိုင္ရာေဒသတခုလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ခ်င္းတြင္းျမစ္ေပၚရွိ ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္မည့္ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပိုမိုသိရွိႏိုင္ရန္ ဤေနရာကို Click ပါ။
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.