ဧရာဝတီ
ဇင္လင္းထက္
ၿပည္သူ႔ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးကိုကိုႀကီး
ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းေန မြတ္စလင္မ်ားကို
လူမ်ိဳးသုဥ္း သတ္ျဖတ္သည္ဟု ဂမ္ဘီယာ နိုင္ ငံက စြပ္စြဲ ၿပီး ၾကားျဖတ္
အစီအမံမ်ား ခ်မွတ္ေပးရန္ ေလၽွာက္ထားမႈ အေပၚ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား ႐ုံး
(ICJ)က ျမန္မာနိုင္ငံအေန ျဖင့္ လိုက္နာရမည့္ ၾကားျဖတ္အစီအမံ ၄ ခ်က္ကို
ဇန္နဝါရီ၂၃ ရက္က ဆုံးျဖတ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။
အဆိုပါ အစီအမံမ်ားမွာ (၁) လူမ်ိဳးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈ တားဆီးေရးဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ အပိုဒ္(၂)တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ က်ဴးလြန္မႈမ်ား (သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈမ်ား၊ သားသမီး ေမြးျခင္း ဆိုင္ရာ တားျမစ္ျခင္း) ျဖစ္မလာေစေရး အစီအမံမ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္သြားရန္၊ (၂) ျမန္မာစစ္တပ္ အပါအဝင္ ျပည္သူ႔စစ္ႏွင့္ တျခား လက္နက္ ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားက ဂ်ီနိုဆိုက္ လုပ္ရပ္မ်ိဳး မလုပ္မိေစရန္၊ ေသြး ထိုး လႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ား မလုပ္မိရန္၊ အလိုတူအလိုပါ မလုပ္မိရန္ ထိေရာက္သည့္ အစီအမံမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္၊
(၃) ျဖစ္ၿပီးခဲ့သည့္ က်ဴးလြန္မႈမ်ားမွ က်န္သည့္ သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ားကို မဖ်က္ဆီးရန္၊ ထိန္း သိမ္းေပးရန္၊ (၄) ျမန္မာ၏ စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယေန႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်သည့္ေန႔မွ ၄ လ အတြင္း အစီရင္ခံစာ တင္ရမည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၆ လတႀကိမ္ျဖင့္ အမႈ မၿပီးမခ်င္း ပုံမွန္အစီရင္ခံစာ တင္ သြားရန္တို႔ ျဖစ္သည္။
ၾကားျဖတ္အစီအမံ ၄ ခ်က္ ခ်မွတ္လိုက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္နိုင္ေခ် ကိစၥမ်ားကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ စုံစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းလည္းျဖစ္၊ ျပည္သူ႔ပါတီ ဥကၠ႒ လည္း ျဖစ္သည့္ ဦးကိုကို ႀကီးထံ ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ဇင္လင္းထက္က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း ထား သည္။
ေမး။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူမ်ိဳးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈကို ျမန္မာ့ တပ္ မေတာ္က ေသာ္လည္းေကာင္း လက္နက္ကိုင္ေတြ ေသာ္လည္းေကာင္းက်ဴးလြန္လို႔ မရေအာင္ ျမန္မာအစိုး ရက တာဝန္ယူရမယ္ ဆို တာမ်ိဳးလည္း အမိန႔္ခ်လိုက္တဲ့ ၾကားျဖတ္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အစီအစဥ္ေတြထဲမွာ ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ၾကားျဖတ္ေဆာင္ ရြက္ရမယ့္ အစီအစဥ္ေတြကို ေဆာင္ရြက္ၿပီး ေလးလအတြင္း အစီရင္ ခံ ရမယ္ ဆိုတာလည္း ပါေတာ့ ဒီအေပၚမွာ အျမင္ ဘယ္လို ရွိပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔က အဓိကေတာ့ အသုံးအႏႈန္းေပါ့။ Genocide ဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းေပါ့။ ဒါကို လက္မခံနိုင္ ဘူး။ က်ေနာ္ တို႔မွာ ဒီ Operations ဧရိယာေတြမွာ စစ္ပြဲရဲ့ သဘာဝအေလၽွာက္ က်ဴးလြန္တာေတြ ရွိတယ္။ ရွိတာေတြကို အေရးယူရ မယ္။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ရဲ့က်င့္ဝတ္အရ ကိုယ္၌က နိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ တာဝန္ယူၿပီး ကိုင္တြယ္ရမယ့္ ကိစၥေတြ ရွိတယ္။
က်န္တဲ့အပိုင္းက လူသားခ်င္း စာနာမႈအရ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ငံသားျဖစ္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ သူတို႔ရဲ့ အသက္ရွင္ သန္ခြင့္၊ လုံျခဳံခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ အကူအညီေပးရမယ္ ဆိုတာဟာ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ငံ တနိုင္ငံ၊ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ငံရဲ့က်င့္ဝတ္။ လုပ္ကို လုပ္ရမယ့္ကိစၥ အဲဒါက ဘာမွ ICJ ခုံ႐ုံးေတြ ဘာ ေတြနဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ က်ေနာ္ ကိုယ္တိုင္ လည္း ရခိုင္ပဋိပကၡ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္မွာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုး ရ လက္ထက္က ပါခဲ့ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိတိက်က်ပဲ ေထာက္ခံခ်က္ေတြ အႀကံျပဳခ်က္ေတြလည္း ေပးခဲ့ တယ္။ ဒါေတြလည္း ပါၿပီးသားပါ။
ဒီအလုပ္ေတြက က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္နိုင္ငံနဲ႔ကိုယ္ သူမ်ားခိုင္းစရာ မလိုဘူး။ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ငံမွာလည္း မတရား သတ္ျဖတ္တဲ့ ကိစၥ၊ က်ဴးလြန္တဲ့ ကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ ခြင့္မျပဳဘူး။ ဒါေတြက ကိုယ့္ဘာသာ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြလို႔ ျမင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ၾကားျဖတ္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အစီအမံေတြကို အမိန႔္ခ်လိုက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ေနာက္ဆက္တြဲ ဘာေတြ ျဖစ္လာမယ္ လို႔ျမင္လဲ။ တခ်ိဳ႕လည္း လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြ မက်ဴးလြန္ဖို႔ အစိုးရက တာဝန္ယူရမယ္ ဆို တဲ့ေနရာမွာ အစိုးရက တပ္မ ေတာ္ အပါအဝင္ လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြကို အျပည့္အဝ ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ ပါ့မ လားလို႔ သံသယ ျဖစ္ၾကတဲ့ အေပၚေရာ ဘယ္ လို ျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔က ဒါ နိုင္ငံေတာ္ဆိုတဲ့ Identity ထဲမွာ စစ္တပ္အပါအဝင္ အားလုံး အက်ဳံးဝင္ပါတယ္။ အဓိ က က နိုင္ငံ တကာနဲ႔ ရင္ဆိုင္တဲ့အခါမွာ နိုင္ငံတြင္း စုစည္း ညီညြတ္မႈက၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈက အေရး ႀကီး ဆုံးလို႔ ျမင္တယ္။ ေနာက္ တခုကလည္း က်ေနာ္တို႔ဘက္က ခြဲခြဲျခားျခား ျမင္ဖို႔ လိုတယ္။ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္ အာဏာရွင္ကို ခြဲၿပီး ျမင္ဖို႔လိုတယ္။ က်ေနာ္တို႔ က စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို ဆန႔္က်င္တယ္။ စစ္တပ္ကို ဆန႔္ က်င္ေနတာမဟုတ္ဘူး။
နိုင္ငံတနိုင္ငံမွာ လုံျခဳံေရး အတြက္ စစ္တပ္ဆိုတာ ရွိကို ရွိေနရမယ္။ အားေကာင္း ေနရမယ္။ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ ငံရဲ့ စစ္တပ္ကို အားနည္းခ်ိနဲ႔ေအာင္ မျဖစ္ဖို႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အျမဲတမ္း သတိျပဳသင့္တယ္ လို႔ ထင္ပါ တယ္။
ေမး။ ။ ICJ မွာ တရားစြဲခံရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူထုၾကားထဲမွာ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ရွိေနတယ္။ တို႔နိုင္ငံကို တကမၻာလုံး က ဝိုင္းဝန္း တရားစြဲေနၾကၿပီ စသျဖင့္ေပါ့။ ဆိုေတာ့ ICJ မွာ တရားစြဲခံရတာက လူထုအေနနဲ႔ စိုးရိမ္ဖို႔ လိုအပ္သလား။
ေျဖ။ ။ တခုကေတာ့ ICJ ရဲ့လုပ္ထုံးလုပ္နည္းက ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ၾကာမယ့္ကိစၥပါ။ ခ်က္ခ်င္းႀကီး က်ေနာ္တို႔မွာ စိုး ရိမ္ေသာက ျဖစ္ေလာက္ေအာင္ မဟုတ္ဘူး။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔ကလည္း က်ေနာ္တို႔ အစီအစဥ္နဲ႔ က်ေနာ္ တို႔ ျပႆနာကို ေျပလည္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာ ရွိတာေပါ့။ အဲဒီလို ႀကိဳးစားေနတာကို နိုင္ငံတကာက သိျမင္ သ ေဘာေပါက္လာေအာင္ အျပဳသေဘာ ေဆာင္တဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျဖစ္လာေအာင္ သံခင္းတမန္ခင္း အရ၊ သတင္းျပန္ၾကားေရး စနစ္အရ ထိထိေရာက္ ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္- က်ေနာ္ ၾကည့္ေနတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ဟာဆီနာ ဆိုရင္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီး အထူးျပဳ ၿပီးေတာ့ ျပည္ပ ခရီးစဥ္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ေနာက္တခါ အေရးႀကီးတဲ့ နိုင္ငံေတြနဲ႔ ဒီကိစၥ တခုတည္း ကိုပဲ ဦးတည္ေဆာင္ရြက္တဲ့ သံခင္းတမန္ခင္း ကိစၥေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ရတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဒီကိစၥကို ကိုင္ တြယ္တဲ့ ေနရာမွာ ဥပေဒေၾကာင္းအရာက တပိုင္း။ သံခင္းတမန္ခင္းအရ ေနာက္တခုက နိုင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ အျဖစ္မွန္ေတြကို ျပန္တင္ျပနိုင္ဖို႔ ဒါက စနစ္တက်နဲ႔ ဘက္စုံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုတယ္။ အဲဒီလို လုပ္တဲ့ေနရာမွာလည္းပဲ။
နိုင္ငံ တနိုင္ငံမွာ ဒီအေၾကာင္းကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နိုင္ငံတကာ ေပါက္ေအာင္ ရွင္းလင္း တင္ျပနိုင္တဲ့ လူေတြ ကိုလည္း စု စည္းဖို႔ လိုတယ္။ ဒါက တဦးခ်င္းရဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္ဘူး။ ပါတီ အဖြဲ႕အစည္းတခုရဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္ဘူး။ နိုင္ငံေတာ္ အေနနဲ႔ ရႈျမင္ၿပီး ကိုင္တြယ္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဆက္စပ္ၿပီး ေမးရရင္ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ အပိုင္းရယ္၊ သံခင္းတမန္ခင္းရယ္ကို လက္ရွိအစိုးရရဲ့ ေဆာင္ရြက္ေနမႈ က အားရဖို႔ ေကာင္းရဲ့လား။ ဘာေတြ အားနည္းခ်က္ရွိသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ႏွိုင္းယွဥ္မႈ အရပဲ ၾကည့္တာေပါ့ေလ။ ရွိတ္ဟာစီနာ ကမၻာပတ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈ ကို ၾကည့္ရင္သူတို႔ ဒီကိစၥအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ အားစိုက္ထုတ္တယ္ ဆိုတာ ေပၚလြင္ တယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း က် ေနာ္တို႔ရဲ့ သံ႐ုံးေတြေပါ့။ နိုင္ငံျခားေရးဌာနက ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သံခင္း တမန္ခင္းမွာ ဘယ္ေလာက္ တက္တက္ ႂကြ ႂကြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သလဲ အဲဒါ အေရးႀကီးတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ ကုလသမဂၢ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီ၊ ကုလသမဂၢအေထြေထြ ညီလာခံမွာ က်ေနာ္တို႔ ေခ်ပတာ ျငင္းဆန္တာက တပိုင္း။ တဖက္က အေရးႀကီးတဲ့ နိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ထိေတြ႕ ၿပီး ဘယ္ေလာက္ ရွင္းျပနိုင္သလဲ ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က တုံ႔ျပန္တယ္ ဆိုရင္ေတာင္မွ ထိထိေရာက္ေရာက္ တုံ႔ျပန္ျခင္း (Actively Response) လုပ္နိုင္ရဲ့လားလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ၿပီး သုံးသပ္ဖို႔ လိုတယ္။ တခ်ိဳ႕ဟာ တြမွာဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က Pro Active ေတာင္ ျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္။
က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ တကယ္ျဖစ္ေနတာေတြက ဒီလိုေတြ ဒီမွာ ျဖစ္ေနတာ ၿပီးေတာ့ နိုင္ငံေတာ္ လုံျခဳံေရး တပ္ ဖြဲ႕ေတြကိုပဲ ေျပာ ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တဖက္က အၾကမ္းဖက္ ARSA (အာရကန္ ရိုဟင္ဂ်ာကယ္တင္ေရး တပ္ ဖြဲ႕) ရဲ့ က်ဴးလြန္မႈေတြ ေျမျပင္မွာ ဟိႏၵဴမိသားစု ေတြ အစုလိုက္ အျပဳံလိုက္ ကိစၥေတြ။ အဲဒါေတြက နိုင္ငံတ ကာ မီဒီယာေလာက၊ သံတမန္ေလာကကို မေပါက္ဘဲနဲ႔ က်ေနာ္ တို႔ တဖက္သတ္ ခံေနရတာ ကိုယ္၌က က် ေနာ္တို႔ရဲ့ Media Handling ေပါ့။ သတင္းမီဒီယာ ကိုင္တြယ္ပုံမွာေရာ၊ သံခင္း တမန္ခင္းမွာေရာ အားနည္း မႈေတြ ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမင္တယ္။
အဆိုပါ အစီအမံမ်ားမွာ (၁) လူမ်ိဳးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈ တားဆီးေရးဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ အပိုဒ္(၂)တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ က်ဴးလြန္မႈမ်ား (သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈမ်ား၊ သားသမီး ေမြးျခင္း ဆိုင္ရာ တားျမစ္ျခင္း) ျဖစ္မလာေစေရး အစီအမံမ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္သြားရန္၊ (၂) ျမန္မာစစ္တပ္ အပါအဝင္ ျပည္သူ႔စစ္ႏွင့္ တျခား လက္နက္ ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားက ဂ်ီနိုဆိုက္ လုပ္ရပ္မ်ိဳး မလုပ္မိေစရန္၊ ေသြး ထိုး လႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ား မလုပ္မိရန္၊ အလိုတူအလိုပါ မလုပ္မိရန္ ထိေရာက္သည့္ အစီအမံမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္၊
(၃) ျဖစ္ၿပီးခဲ့သည့္ က်ဴးလြန္မႈမ်ားမွ က်န္သည့္ သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ားကို မဖ်က္ဆီးရန္၊ ထိန္း သိမ္းေပးရန္၊ (၄) ျမန္မာ၏ စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယေန႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်သည့္ေန႔မွ ၄ လ အတြင္း အစီရင္ခံစာ တင္ရမည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၆ လတႀကိမ္ျဖင့္ အမႈ မၿပီးမခ်င္း ပုံမွန္အစီရင္ခံစာ တင္ သြားရန္တို႔ ျဖစ္သည္။
ၾကားျဖတ္အစီအမံ ၄ ခ်က္ ခ်မွတ္လိုက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္နိုင္ေခ် ကိစၥမ်ားကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ စုံစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းလည္းျဖစ္၊ ျပည္သူ႔ပါတီ ဥကၠ႒ လည္း ျဖစ္သည့္ ဦးကိုကို ႀကီးထံ ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ဇင္လင္းထက္က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း ထား သည္။
ေမး။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူမ်ိဳးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈကို ျမန္မာ့ တပ္ မေတာ္က ေသာ္လည္းေကာင္း လက္နက္ကိုင္ေတြ ေသာ္လည္းေကာင္းက်ဴးလြန္လို႔ မရေအာင္ ျမန္မာအစိုး ရက တာဝန္ယူရမယ္ ဆို တာမ်ိဳးလည္း အမိန႔္ခ်လိုက္တဲ့ ၾကားျဖတ္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အစီအစဥ္ေတြထဲမွာ ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ၾကားျဖတ္ေဆာင္ ရြက္ရမယ့္ အစီအစဥ္ေတြကို ေဆာင္ရြက္ၿပီး ေလးလအတြင္း အစီရင္ ခံ ရမယ္ ဆိုတာလည္း ပါေတာ့ ဒီအေပၚမွာ အျမင္ ဘယ္လို ရွိပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔က အဓိကေတာ့ အသုံးအႏႈန္းေပါ့။ Genocide ဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းေပါ့။ ဒါကို လက္မခံနိုင္ ဘူး။ က်ေနာ္ တို႔မွာ ဒီ Operations ဧရိယာေတြမွာ စစ္ပြဲရဲ့ သဘာဝအေလၽွာက္ က်ဴးလြန္တာေတြ ရွိတယ္။ ရွိတာေတြကို အေရးယူရ မယ္။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ရဲ့က်င့္ဝတ္အရ ကိုယ္၌က နိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ တာဝန္ယူၿပီး ကိုင္တြယ္ရမယ့္ ကိစၥေတြ ရွိတယ္။
က်န္တဲ့အပိုင္းက လူသားခ်င္း စာနာမႈအရ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ငံသားျဖစ္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ သူတို႔ရဲ့ အသက္ရွင္ သန္ခြင့္၊ လုံျခဳံခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ အကူအညီေပးရမယ္ ဆိုတာဟာ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ငံ တနိုင္ငံ၊ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ငံရဲ့က်င့္ဝတ္။ လုပ္ကို လုပ္ရမယ့္ကိစၥ အဲဒါက ဘာမွ ICJ ခုံ႐ုံးေတြ ဘာ ေတြနဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ က်ေနာ္ ကိုယ္တိုင္ လည္း ရခိုင္ပဋိပကၡ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္မွာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုး ရ လက္ထက္က ပါခဲ့ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိတိက်က်ပဲ ေထာက္ခံခ်က္ေတြ အႀကံျပဳခ်က္ေတြလည္း ေပးခဲ့ တယ္။ ဒါေတြလည္း ပါၿပီးသားပါ။
ဒီအလုပ္ေတြက က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္နိုင္ငံနဲ႔ကိုယ္ သူမ်ားခိုင္းစရာ မလိုဘူး။ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ငံမွာလည္း မတရား သတ္ျဖတ္တဲ့ ကိစၥ၊ က်ဴးလြန္တဲ့ ကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ ခြင့္မျပဳဘူး။ ဒါေတြက ကိုယ့္ဘာသာ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြလို႔ ျမင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ၾကားျဖတ္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အစီအမံေတြကို အမိန႔္ခ်လိုက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ေနာက္ဆက္တြဲ ဘာေတြ ျဖစ္လာမယ္ လို႔ျမင္လဲ။ တခ်ိဳ႕လည္း လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြ မက်ဴးလြန္ဖို႔ အစိုးရက တာဝန္ယူရမယ္ ဆို တဲ့ေနရာမွာ အစိုးရက တပ္မ ေတာ္ အပါအဝင္ လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြကို အျပည့္အဝ ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ ပါ့မ လားလို႔ သံသယ ျဖစ္ၾကတဲ့ အေပၚေရာ ဘယ္ လို ျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔က ဒါ နိုင္ငံေတာ္ဆိုတဲ့ Identity ထဲမွာ စစ္တပ္အပါအဝင္ အားလုံး အက်ဳံးဝင္ပါတယ္။ အဓိ က က နိုင္ငံ တကာနဲ႔ ရင္ဆိုင္တဲ့အခါမွာ နိုင္ငံတြင္း စုစည္း ညီညြတ္မႈက၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈက အေရး ႀကီး ဆုံးလို႔ ျမင္တယ္။ ေနာက္ တခုကလည္း က်ေနာ္တို႔ဘက္က ခြဲခြဲျခားျခား ျမင္ဖို႔ လိုတယ္။ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္ အာဏာရွင္ကို ခြဲၿပီး ျမင္ဖို႔လိုတယ္။ က်ေနာ္တို႔ က စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို ဆန႔္က်င္တယ္။ စစ္တပ္ကို ဆန႔္ က်င္ေနတာမဟုတ္ဘူး။
နိုင္ငံတနိုင္ငံမွာ လုံျခဳံေရး အတြက္ စစ္တပ္ဆိုတာ ရွိကို ရွိေနရမယ္။ အားေကာင္း ေနရမယ္။ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ ငံရဲ့ စစ္တပ္ကို အားနည္းခ်ိနဲ႔ေအာင္ မျဖစ္ဖို႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အျမဲတမ္း သတိျပဳသင့္တယ္ လို႔ ထင္ပါ တယ္။
ေမး။ ။ ICJ မွာ တရားစြဲခံရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူထုၾကားထဲမွာ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ရွိေနတယ္။ တို႔နိုင္ငံကို တကမၻာလုံး က ဝိုင္းဝန္း တရားစြဲေနၾကၿပီ စသျဖင့္ေပါ့။ ဆိုေတာ့ ICJ မွာ တရားစြဲခံရတာက လူထုအေနနဲ႔ စိုးရိမ္ဖို႔ လိုအပ္သလား။
ေျဖ။ ။ တခုကေတာ့ ICJ ရဲ့လုပ္ထုံးလုပ္နည္းက ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ၾကာမယ့္ကိစၥပါ။ ခ်က္ခ်င္းႀကီး က်ေနာ္တို႔မွာ စိုး ရိမ္ေသာက ျဖစ္ေလာက္ေအာင္ မဟုတ္ဘူး။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔ကလည္း က်ေနာ္တို႔ အစီအစဥ္နဲ႔ က်ေနာ္ တို႔ ျပႆနာကို ေျပလည္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာ ရွိတာေပါ့။ အဲဒီလို ႀကိဳးစားေနတာကို နိုင္ငံတကာက သိျမင္ သ ေဘာေပါက္လာေအာင္ အျပဳသေဘာ ေဆာင္တဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျဖစ္လာေအာင္ သံခင္းတမန္ခင္း အရ၊ သတင္းျပန္ၾကားေရး စနစ္အရ ထိထိေရာက္ ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္- က်ေနာ္ ၾကည့္ေနတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ဟာဆီနာ ဆိုရင္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီး အထူးျပဳ ၿပီးေတာ့ ျပည္ပ ခရီးစဥ္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ေနာက္တခါ အေရးႀကီးတဲ့ နိုင္ငံေတြနဲ႔ ဒီကိစၥ တခုတည္း ကိုပဲ ဦးတည္ေဆာင္ရြက္တဲ့ သံခင္းတမန္ခင္း ကိစၥေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ရတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဒီကိစၥကို ကိုင္ တြယ္တဲ့ ေနရာမွာ ဥပေဒေၾကာင္းအရာက တပိုင္း။ သံခင္းတမန္ခင္းအရ ေနာက္တခုက နိုင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ အျဖစ္မွန္ေတြကို ျပန္တင္ျပနိုင္ဖို႔ ဒါက စနစ္တက်နဲ႔ ဘက္စုံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုတယ္။ အဲဒီလို လုပ္တဲ့ေနရာမွာလည္းပဲ။
နိုင္ငံ တနိုင္ငံမွာ ဒီအေၾကာင္းကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နိုင္ငံတကာ ေပါက္ေအာင္ ရွင္းလင္း တင္ျပနိုင္တဲ့ လူေတြ ကိုလည္း စု စည္းဖို႔ လိုတယ္။ ဒါက တဦးခ်င္းရဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္ဘူး။ ပါတီ အဖြဲ႕အစည္းတခုရဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္ဘူး။ နိုင္ငံေတာ္ အေနနဲ႔ ရႈျမင္ၿပီး ကိုင္တြယ္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဆက္စပ္ၿပီး ေမးရရင္ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ အပိုင္းရယ္၊ သံခင္းတမန္ခင္းရယ္ကို လက္ရွိအစိုးရရဲ့ ေဆာင္ရြက္ေနမႈ က အားရဖို႔ ေကာင္းရဲ့လား။ ဘာေတြ အားနည္းခ်က္ရွိသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ႏွိုင္းယွဥ္မႈ အရပဲ ၾကည့္တာေပါ့ေလ။ ရွိတ္ဟာစီနာ ကမၻာပတ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈ ကို ၾကည့္ရင္သူတို႔ ဒီကိစၥအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ အားစိုက္ထုတ္တယ္ ဆိုတာ ေပၚလြင္ တယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း က် ေနာ္တို႔ရဲ့ သံ႐ုံးေတြေပါ့။ နိုင္ငံျခားေရးဌာနက ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သံခင္း တမန္ခင္းမွာ ဘယ္ေလာက္ တက္တက္ ႂကြ ႂကြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သလဲ အဲဒါ အေရးႀကီးတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ ကုလသမဂၢ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီ၊ ကုလသမဂၢအေထြေထြ ညီလာခံမွာ က်ေနာ္တို႔ ေခ်ပတာ ျငင္းဆန္တာက တပိုင္း။ တဖက္က အေရးႀကီးတဲ့ နိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ထိေတြ႕ ၿပီး ဘယ္ေလာက္ ရွင္းျပနိုင္သလဲ ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က တုံ႔ျပန္တယ္ ဆိုရင္ေတာင္မွ ထိထိေရာက္ေရာက္ တုံ႔ျပန္ျခင္း (Actively Response) လုပ္နိုင္ရဲ့လားလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ၿပီး သုံးသပ္ဖို႔ လိုတယ္။ တခ်ိဳ႕ဟာ တြမွာဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က Pro Active ေတာင္ ျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္။
က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ တကယ္ျဖစ္ေနတာေတြက ဒီလိုေတြ ဒီမွာ ျဖစ္ေနတာ ၿပီးေတာ့ နိုင္ငံေတာ္ လုံျခဳံေရး တပ္ ဖြဲ႕ေတြကိုပဲ ေျပာ ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တဖက္က အၾကမ္းဖက္ ARSA (အာရကန္ ရိုဟင္ဂ်ာကယ္တင္ေရး တပ္ ဖြဲ႕) ရဲ့ က်ဴးလြန္မႈေတြ ေျမျပင္မွာ ဟိႏၵဴမိသားစု ေတြ အစုလိုက္ အျပဳံလိုက္ ကိစၥေတြ။ အဲဒါေတြက နိုင္ငံတ ကာ မီဒီယာေလာက၊ သံတမန္ေလာကကို မေပါက္ဘဲနဲ႔ က်ေနာ္ တို႔ တဖက္သတ္ ခံေနရတာ ကိုယ္၌က က် ေနာ္တို႔ရဲ့ Media Handling ေပါ့။ သတင္းမီဒီယာ ကိုင္တြယ္ပုံမွာေရာ၊ သံခင္း တမန္ခင္းမွာေရာ အားနည္း မႈေတြ ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမင္တယ္။
You may also like these stories:
- ICJ ၾကားျဖတ္အမိန႔္ ျမန္မာ လိုက္နာေရး ထုတ္ျပန္ရန္ ကုလလုံျခဳံေရးေကာင္စီ သေဘာကြဲ
- ဂ်ီနိုဆိုက္ႏွင့္ ျမန္မာကို တြဲအျမင္မခံရေစရန္ အတိုင္ပင္ခံ ကိုယ္တိုင္ ထြက္ရွင္းရဟု သမၼတ႐ုံး ေျပာ
- ICJ က ဂမ္ဘီယာႏွင့္ ျမန္မာကို ေလၽွာက္လွဲခ်က္တင္ရန္ ၆ လအခ်ိန္ေပး
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.