႐ိုဟင္ဂ်ာအခြင့္အေရး ကုလမဟာမင္းႀကီးအစီရင္ခံစာ တင္သြင္း

VOA 

ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန

27 ေဖေဖာ္၀ါရီ၊ 2020 

သားၫြန္႔ဦး

ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၇ ရက္ေန႔က လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီး Michelle Bachelet က ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို တင္သြင္း

ျမန္မာႏိ္ုင္ငံ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူေျပာင္းေရးမွာ ႏိ္ုင္ငံတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ အျခားလူနည္းစုအ ခြင့္အေရး အကာအကြယ္ေပးဖို႔ မျဖစ္မေနအေရးႀကီးတာေၾကာင့္၊ ဒီအခြင့္အေရးေတြကို အာမခံမယ့္ ဥပေဒနဲ႔မူဝါဒ ဆိုင္ရာျပင္ဆင္မႈေတြလုပ္ဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီး Michelle Bachelet က ျမန္ မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းပါတယ္။


ျမန္မာႏိုင္ငံက ႐ိုဟင္ဂ်ာနဲ႔အျခားလူနည္းစုအေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကုလမဟာမင္းႀကီးက အခုက်င္းပေနတဲ့ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို ဒီကေန႔ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းတာပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အကာအ ကြယ္ေပးဖို႔ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးရဲ႕ ၾကားျဖတ္အစီအမံကို ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လက္ခံေဆာင္ရြက္ ဖို႔ကိုလည္း အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက တိုက္တြန္းၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ကိုသားၫြန္႔ဦး ေျပာျပ မွာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာနဲ႔လူနည္းစုလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးမဟာမင္းႀကီး Michelle Bachelet ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရာစုႏွစ္၀က္ေက်ာ္ ရွိေနခဲ့တဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ အစိုးရမူဝါဒေတြမွာ လူနည္းစုဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ လူမ်ိဳးစုေတြအေပၚ ခဲြျခားဆက္ဆံတာ ဖယ္ထုတ္တာေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ေထာက္ျပၿပီး၊ ဒီလို မူဝါဒေတြေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ဆင္းရဲမဲြေတမႈေတြနဲ႔ အျမတ္ထုတ္ မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေစတယ္လို႔ သံုးသပ္ထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ အျခားမြတ္ဆလင္ေတြ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္သြားေစတဲ့ အေျခအေနကို ဆိ္ုက္ေရာက္သြားေစတယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီမူဝါဒေတြကို ျပင္ဆင္မႈလုပ္ဖို႔ ကုလ မဟာမင္းႀကီးက တိုက္တြန္းပါ တယ္။

“ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြရွိေနတဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ မူဝါဒေတြကို ဖ်က္ပစ္ရပါမယ္။ ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ ဆင္ေရး လုပ္ ငန္းစဥ္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ဆင့္မွာ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြမရွိဖို႔ လူနည္းစုအ ခြင့္ အေရးေတြကို အာမခံဖို႔ တကယ့္အခြင့္အလမ္းေကာင္းပါ။”

ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ ခ်ီၾကာေနတဲ့ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈကေန အသြင္ေျပာင္းလာခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံျခားသား မုန္းတီးမႈေတြ နဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တိုးလာတာေတြေၾကာင့္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအသြင္ကူးေျပာင္းမႈဟာ ဖိအားေတြနဲ႔ မေသခ်ာမႈ ေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔လည္း ကုလ မဟာမင္းႀကီးက ေျပာပါတယ္။ လြတ္လပ္လာတဲ့ အင္တာနက္အြန္ လိုင္းေတြကတဆင့္ အစြန္းေရာက္အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ မုန္းတီးမႈေတြနဲ႔ လူမႈအဓိက႐ုဏ္းေတြျဖစ္လာေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္လာတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမြတ္ ဆ လင္ေတြနဲ႔ အျခားလူနည္းစုေတြအေပၚ ရန္လိုမုန္းတီးမႈေတြနဲ႔ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြ တိုးလာတာကို ကိုင္တြယ္ေျဖ ရွင္းသြားဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းသြားသလို၊ ပန္းစကားလို အရပ္ဖက္လူမႈအဖဲြ႕အစည္းေတြရဲ႕ လႈပ္ရွား မႈမ်ိဳး၊ ဘာသာစံုခ်စ္ၾကည္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ိဳးေတြကို အားေပးေထာက္ခံရမယ္လို႔ ကုလ မဟာမင္းႀကီးက ေျပာ ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏံႈးကိုလက္မခံသလို၊ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးမွာ ရင္ ဆိုင္ ေနရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာကိုလည္း ျငင္းဆန္ထား ပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးကေန ႐ိုဟင္ဂ်ာလူနည္းစုေတြအကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ၾကား ၿဖတ္အစီအမံေတြ ခ်မွတ္ထားတာကိုလည္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း သူက တိုက္တြန္း ပါတယ္။

“ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးကေန ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္အစီအမံေတြကို ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ”

ပဋိပကၡေတြေျဖရွင္းၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ဖို႔ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ဆို တဲ့ေန ရာမွာ လူနည္းစုအခြင့္အေရးေတြက မျဖစ္မေန အေရးႀကီးတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ မႈဥပေဒအပါအ၀င္ ဥပေဒေရးရာနဲ႔ မူဝါဒေရးရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ဖို႔အျပင္၊ အမ်ိဳးသားလက ၡဏာ သစ္တရပ္ကို ေပၚလြင္ေစၿပီးေတာ့ မတူကဲြျပားမႈေတြအေပၚ နားလည္လက္ခံတဲ့ ပညာေရးတရပ္ျဖစ္လာဖို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ရမယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပပါတယ္။ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္းကဲြျပားမႈျဖစ္ေနတာေတြကို ကုစားဖို႔ဆိုရင္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး တရားမွ်တမႈရွာေဖြေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက အေထာက္အကူျဖစ္ႏိုင္ တယ္လို႔လည္း ကုလမဟာမင္းႀကီးက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ကုလ မဟာမင္းႀကီးရဲ႕ ဒီအစီရင္ခံစာအေပၚ ႏိ္ုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆြးေႏြးရာမွာ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရား ရံုးက ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္အေရးေပၚအစီအမံကို လိုက္နာဖို႔ ျမန္မာအအစိုးရကို တိုက္တြန္းၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္အပါအ၀င္ အိမ္နိးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္အတိုင္း ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ေဆာင္ရြက္ဖ္ို႔ တိုက္တြန္းၾကပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လတ္တေလာျဖစ္လာတဲ့ AA ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ေရးပဋိပက ၡေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ အေျခအေနပိုဆိုးလာတာကိုလည္း စိုးရိမ္တဲ့အေၾကာင္းေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ၿဗိတိသွ် သံကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က အေျခအေနသစ္ေတြေၾကာင့္ ေဒသခံေတြကို ေနာက္ထပ္ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြမလုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။

“ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ကို ကန္႔သတ္လာတာေတြကို UK အေနနဲ႔ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္မႈ ျပန္႐ုပ္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ လာ တဲ့အေျခအေနသစ္ေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ၊ ရခိုင္နဲ႔ အျခားလူမ်ိဳးေတြအေပၚ ကန္႔သတ္မႈေတြ မလုပ္သင့္ပါ ဘူး။”

အခုႏွစ္မွာက်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြ၊ လက္ရွိေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့ ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ အတိတ္ကာလျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပႆနာေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔၊ ျမန္ မာႏိုင္ငံအနာဂတ္ကို ပံုေဖာ္ႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြျဖစ္တယ္လို႔ ကုလ မဟာမင္းႀကီး Michelle Bachelet က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဖိႏွိပ္မႈေတြနဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ေနာက္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းကို တည္ေဆာက္တဲ့အခါမွာ တန္းတူညီမွ်မႈအေပၚမူတည္ဖို႔၊ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈမရွိပဲ အျပန္အ လွန္ ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳဖို႔ဆိုတာေတြ အေရးပါတယ္ဆိုတာကိုလည္း သတိေပးသြားပါတယ္။

လင့္၊https://burmese.voanews.com/a/rohingya-michelle-bachelet-report-/5306593.html