အိန္ဒိယ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ Kashmir နယ်ထဲမှာ ဖိနှိပ်မှုတွေ
ဆက်ပြီးရှိနေတဲ့အတွက် ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်ရေးရုံးက ရှုတ်ချလိုက်ပြီး
ဒီဒေသတွင်းနေထိုင်တဲ့ သန်းနဲ့ချီတဲ့ မွတ်ဆလင်ဒေသခံတွေ ဆီက သြဂုတ်လထဲမှာ
ရုပ်သိမ်းခဲ့တဲ့ အခွင့်ရေးတွေကို ပြန်လည်ပေးအပ်ဖို့ အိန္ဒိယအစိုးရကို
တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်ရေး ဌာနချုပ်ရှိရာ ဂျနီဗာကနေ Lisa Schlein ပေးပို့ထားတဲ့ သတင်းကို ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က ပြောပြပေးမှာပါ။
အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ မွတ်စလင်အများဆုံး နေထိုင်ရာ Jammu – Kashmir ဒေသဟာ
ပြည်နယ်တခု အဖြစ် တရားဝင် မရှိတော့ပါဘူး။ ဒီဒေသအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေအရ
ပြဌာန်းထားတဲ့ တစိတ်တပိုင်း ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ကိုလည်း ပြီးခဲ့တဲ့
သြဂုတ်လ ၅ ရက်နေ့တုန်းက အိန္ဒိယအစိုးရက ရုပ်သိမ်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို လုပ်ဆောင်လိုက်တာအတွက် ရလဒ်ကတော့ ဒီဒေသဟာ ပြည်ထောင်စုအစိုးရက
တိုက်ရိုက် အုပ်ချုပ်တဲ့ နယ်မြေ ၂ ခု အဖြစ် ကွဲသွားတာပါ။ တခုကတော့ မွတ်စလင်
အများစုနေထိုင်ရာ မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေတဲ့ Kashmir တောင်ကြားဒေသနဲ့
ဟိန္ဒူအများစုနေထိုင်ရာ Jammu တို့ပါဝင်ပြီး ဒုတိယနယ်မြေကတော့
ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေ နေထိုင်ရာ Ladakh ကုန်းမြင့်ဒေသ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလိုနယ်မြေ ပိုင်းခြားမှုဟာ ကြာသပတေးနေ့မှာ စတင်အသက်ဝင်ခဲ့ပြီး
ဒီဒေသရဲ့ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကြာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးဟာလည်း
ဆုံးခန်းတိုင်သွားပါပြီ။
ဒီလို တင်းကြပ်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေး ဆိုင်ရာ
မဟာမင်းကြီး ရုံးက ရှုတ်ချလိုက်ပြီး ဒါဟာ သြဂုတ်လကတည်းက
ဆက်တိုက်ဖြစ်လာခဲ့တဲ့ ကျယ်ပြန့်တဲ့ အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ဖြစ်တယ်လို့
ခေါ်ဆိုလိုက်ပါတယ်။ Kashmir တောင်ကြားက နယ်မြေတော်တော်များများမှာ
လူတွေရဲ့ လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့်ကို တားမြစ်တဲ့ တရားဝင် ကြေညာ မထားတဲ့
curfew ထုတ်ပြန်ထား သလို ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးနဲ့
ဘာသာရေးလွတ်လပ်စွာ ယုံကြည်ကိုးကွယ်ခွင့်ကိုလည်း ကန့်သတ်ထားပါတယ်။
ဒီဒေသတွင်း ကြိုကြားကြိုကြား ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေအတွင်း
လုံခြုံရေးတပ်တွေက အင်အားအလွန်အကျွံသုံး နှိမ်နင်းတယ်ဆိုတဲ့
စွပ်စွဲချက်တွေကို ကြားရကြောင်း OHCHR က ကုလသမဂ္ဂ
လူ့အခွင့်ရေးရုံးပြောခွင့်ရ Rupert Colville ကပြောပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီဒေသကို
နယ်မြေ ၂ ခုခွဲလိုက်ပြီးချိန်ကစပြီး အခင်းဖြစ်ပွားမှုတွေမှာ သေဆုံးသူ ၆
ဦးရှိနေပြီး ဒဏ်ရာရသူက အများအပြား ရှိနေတယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်နေကြောင်းလည်း
ပြောပါတယ်။
“အိန္ဒိယ အုပ်ချုပ်နေတဲ့ Kashmir ဒေသမှာ
ပုံမှန်စီးပွါးရေးလုပ်ဖို့ဖြစ်စေ ကျောင်းတက်ဖို့ဖြစ်စေ ကြိုးစားနေတဲ့
ဒေသခံတွေကို လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေက ခြိမ်းခြောက်တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ၊
ဒီလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ပြောတဲ့အတိုင်းမလုပ်တဲ့ သူတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုတွေ
ရှိတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက် အတော်များများလည်း ကျနော်တို့ရခဲ့သလို Jammu နဲ့
Kashmir က ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ၃ ဦး အပါအဝင် ရာနဲ့ချီတဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့
လူမှုအသိုင်းဝိုင်း ခေါင်းဆောင်တွေကိုလည်း အကာကွယ်ပေးဖို့ဆိုပြီး
ဖမ်းဆီးထားပါတယ်။”
အဖမ်းဆီးခံနေရတဲ့ သူတွေကို ညှဉ်းပမ်းနှိပ်စက်တာနဲ့
ကောင်းကောင်းမဆက်ဆံဘူး ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေလည်း ကုလလူ့အခွင့်ရေးရုံးက
ရထားတယ်လို့ Colville က ပြောပါတယ်။ အခုလို ညှဉ်းပမ်းနှိပ်စက်မှုကို
နိုင်ငံတကာဥပဒေအရ တားမြစ်ထားတာ ဖြစ်ပြီး အခုရထားတဲ့ ဒီစွပ်စွဲမှုတွေ အတွက်
သီးခြားလွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်ရမှာ
ဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် မြေပြင် တယ်လီဖုံးလိုင်း ဆက်သွယ်မှုအတွက် ကန့်သတ်ထားတာတွေကို
ဖယ်ရှား ပေးခဲ့ပေမယ့် Kashmir တောင်ကြားဒေသ တွင်း အင်တာနက်ဆက်သွယ်မှု
ကိုတော့ ပိတ်ပင်ထားဆဲ ဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရတယ်လို့ Colville ကပြောပါတယ်။
တချိန်ထဲမှာပဲ သတင်းမီဒီယာ ထုတ်ပြန်မှုတွေ အတွက် ကန့်သတ်မှုတွေနဲ့
ရင်ဆိုင်နေရသလို သတင်းသမား အများအပြားဟာလည်း လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ လအတွင်း အဖမ်းဆီး
ခံကြရကြောင်း ပြောပါတယ်။
Kashmir ဒေသခံတွေဟာ အစိုးရ ဖြစ်စေချင်တာတွေကိုပဲ လုပ်နေရဆဲဖြစ်ပြီး
Jammu – Kashmir ဒေသရဲ့ အနာဂတ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အခြေအနေလို အရေးပါတဲ့
နိုင်ငံရေး ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ အတွက်ဆို ဘေးဖယ်ထားတာ ခံနေရတယ် လို့လည်း
Coville ကပြောပါတယ်။ အခု ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်တွေဟာ အဖမ်းခံနေရတဲ့အပြင်
သူတို့ရဲ့ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖေါ်ပြောဆိုခွင့်နဲ့ နိုင်ငံရေးလုပ်ဆောင်မှုတွေ
ဟာလည်း အထိပါးခံနေရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် Narendra Modi ကတော့ အခုလို ဒေသ
ပိုင်းခြားလိုက်တာအတွက် ခုခံပြောဆိုခဲ့တာပါ။ ဒီဒေသကို
ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ပေးထားတာဟာ ဒေသရဲ့ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေးကို
ထိခိုက်စေသလို အကြမ်းဖက်ဝါဒ ပေါ်ပေါက်လာစေပြီး ဒီဒေသခံ တချို့ကို ပြိုင်ဘက်
ပါကစ္စတန်က လက်နက်သဖွယ်အသုံးချ လာစေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ပါကစ္စတန်ဟာ Kashmir ဒေသက ခွဲထွက်ရေးအတွက် ပုန်ကန်တဲ့ စစ်သွေးကြွတွေကို
သင်တန်းတွေ ပေးပြီး ထောက်ခံပံ့ပိုးနေတယ်လို့ အိန္ဒိယက စွပ်စွဲနေတာ ကြပါပြီ။
ဒါပေမယ့် ဒီစွပ်စွဲမှုကို ပါကစ္စတန်က ငြင်းဆိုပါတယ်။
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.