အိုင်စီဂျေ တရားသူကြီးတွေ ဘယ်သူတွေလဲ

 "ကၽြန္ုပ္ကို ေပးအပ္ထားေသာ တာဝန္ေတြ နဲ႔ တရားသူႀကီး အာဏာကို ရိုးသားေျဖာင့္မတ္စြာ၊ သစၥာရွိစြာ၊ ဘက္မလိုက္ဘဲ ေကာင္းမြန္ေသခ်ာစြာ ထမ္းေဆာင္ပါမယ္လို႔ အေလးအနက္ ေၾကညာပါတယ္"

ဒါက ကုလသမဂၢ နိုင္ငံတကာ တရား႐ုံး အိုင္စီေဂ်မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္တဲ့ တရားသူႀကီးေတြ တရား႐ုံးမွာ က်ိန္ဆို ေၾကညာရတဲ့ စကားပါ။                                   

 ဒီတရားသူႀကီးေတြဟာ နိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးမွာ တရားစီရင္တဲ့အခါ သူတို႔နိုင္ငံေတြကို ကိုယ္စားမျပဳဘဲ လြတ္လပ္တဲ့ တရားသူႀကီးေတြ အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားသူႀကီးေတြ ဟာ ယဥ္ေက်းတဲ့လူ႔အသိုင္းအဝိုင္း ပုံစံနဲ႔ ကမၻာ့ ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ခ်မွတ္ျပ႒ာန္းေပးတဲ့ တရား႐ုံးအေနနဲ႔ ရပ္တည္ ဆုံးျဖတ္ၾကရမယ့္ သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အေနာက္အာဖရိက နိုင္ငံ ဂမ္ဘီယာက ျမန္မာနိုင္ငံဟာ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ အေပၚ မတားဆီးနိုင္ဘူး၊ ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ဗင္းရွင္း သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို မလိုက္နာဘူးဆိုၿပီး စြပ္စြဲထားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္ကေန ၁၂ မွာ နယ္သာလန္နိုင္ငံ သည္ဟိဂ္ၿမိဳ႕က နိုင္ငံတကာ တရား႐ုံး အိုင္စီေဂ်မွာ စတင္ ၾကား နာ ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ သူတို႔ေတြဟာ ဘယ္သူေတြပါလဲ။ သူတို႔ကို ဘယ္လို ခန႔္ထားၾကသလဲ။

တရားသူႀကီးေတြက ဘယ္သူေတြလဲ
နိုင္ငံတကာ တရား႐ုံး အိုင္စီေဂ်ကို တရားသူႀကီး ၁၅ ဦးနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။

လက္ရွိ ဥကၠဌကေတာ့ ဆိုမာလီယာ နိုင္ငံသား အဘဒ္ဒူကာဝီ အာမက္ ယူႏြတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက အိုင္စီေဂ် မွာ ဒုကၠ႒ အျဖစ္လည္း တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ ဖူးပါတယ္။

သူဟာ မိခင္ ဆိုမာလီ ဘာသာစကားအပါအဝင္ ဘာသာစကား ငါးမ်ိဳးတတ္ကၽြမ္းသူ ျဖစ္ပါတယ္။

ဥကၠ႒ဟာ တရား႐ုံးရဲ့ အစည္းအေဝးေတြ အားလုံးကို တက္ေရာက္ရၿပီး လုပ္ငန္းေတြကို ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကား ရပါတယ္။ 

တရားစီရင္ ၾကားနာမႈေတြ၊ အဆုံးအျဖတ္မဲေတြ ေပးစဥ္ အဖြဲ႕ဝင္ တရားသူႀကီးေတြရဲ့ မဲေတြ ႏွစ္ဖက္ အညီ အမၽွျဖစ္ေနတဲ့အခါ ဥကၠ႒က အဆုံးအျဖတ္ မဲေပးရပါတယ္။

ဒီတရားသူႀကီးေတြဟာ နိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္ေတြက ဥပေဒပညာ ပါရဂူဘြဲ႕ရေတြ၊ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒ ပညာနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ လုပ္ခဲ့သူေတြ၊ ဥပေဒေက်ာင္းေတြက ပါေမာကၡေတြ၊ နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ နိုင္ငံ အစိုးရေတြရဲ့ ဥပေဒ ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြမွာ လုပ္ကိုင္ခဲ့သူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အိုင္စီေဂ် တရားသူႀကီး အဖြဲ႕မွာ အမ်ိဳးသား ၁၂ ဦးနဲ႔ ဒုကၠ႒ အပါအဝင္ အမ်ိဳးသမီး သုံးဦး ပါဝင္ပါတယ္။

ဒုကၠ႒ကေတာ့ တ႐ုတ္နိုင္ငံက ရႊဲ႕ဟန္ခ်င္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ့ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာ န မွာလည္း တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ဖူး သူျဖစ္ပါတယ္။

ဥကၠ႒နဲ႔ ဒုကၠ႒ တို႔ကို အဖြဲ႕ဝင္ တရားသူႀကီးေတြကပဲ လၽွို႔ဝွက္မဲေပး စနစ္နဲ႔ သုံးႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ ေရြးခ်ယ္ေပး ပါတယ္။

က်န္တဲ့ တရားသူႀကီးေတြကေတာ့ ဆလိုဗက္ကီးယား၊ ျပင္သစ္၊ ေမာ္ရိုကို၊ ဘရာဇီး၊ အေမရိကန္၊ အီတလီ၊ ယူဂန္ဒါ၊ အိႏၵိယ၊ ဂ်ေမကာ၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ႐ုရွား၊ လက္ဘႏြန္နဲ႔ ဂ်ပန္ နိုင္ငံတို႔က ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီတရား႐ုံးရဲ့ ႐ုံးသုံးဘာသာစကားကေတာ့ အဂၤလိပ္နဲ႔ ျပင္သစ္ဘာသာပါ။

အိုင္စီေဂ် တရားသူႀကီးေတြကို ဘယ္လို ေရြးခ်ယ္ခန႔္ထားသလဲ

 အိုင္စီေဂ်က တရားသူႀကီးေတြကို ကိုးႏွစ္သက္တမ္း ေရြးေကာက္ခန႔္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကို ေရြး ခ်ယ္ေပးလိုက္တာကေတာ့ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံနဲ႔ လုံျခဳံေရးေကာင္စီတို႔က ျဖစ္ပါတယ္။

အေရြးခံရဖို႔ဆိုရင္ ဒီအဖြဲ႕အစည္း ႏွစ္ခုစလုံးကေန မဲအမ်ားစုနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခံရဖို႔ လိုပါတယ္။

ဒီတရား႐ုံးမွာ တရားသူႀကီးေတြ ေရြးတဲ့အခါ တရား႐ုံး ပုံမွန္ ဆက္တိုက္ လည္ပတ္ေန နိုင္ေအာင္အတြက္ တရားသူႀကီး သုံးပုံ တစ္ပုံကို သုံးႏွစ္တစ္ခါ ေရြးခ်ယ္ပါတယ္။ တရားသူႀကီးေတြဟာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ထပ္ ေရြးေကာက္ခံခြင့္လည္း ရွိပါတယ္။

အေရြးခ်ယ္ခံမယ့္ တရားသူႀကီးေတြဟာ ကိုယ့္က်င့္တရား ေကာင္းမြန္သူေတြ၊ သက္ဆိုင္ရာ နိုင္ငံေတြက တရားေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အဆင့္ျမင့္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ဖူးသူေတြ နဲ႔ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒ ပညာကို ႏွံ့စပ္ သူေတြ ျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ တရား သူႀကီး အဖြဲ႕မွာ တစ္နိုင္ငံတည္းက တရားသူႀကီး ႏွစ္ေယာက္ကို ခန႔္ထားခြင့္ မရွိပါဘူး။

 သူတို႔ လြတ္လပ္စြာ စီရင္ဆုံးျဖတ္နိုင္ဖို႔ အတြက္လည္း တရားသူႀကီး တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ တာ ဝန္ ထမ္းေဆာင္နိုင္စြမ္းမရွိဘူးလို႔ တျခားအဖြဲ႕ဝင္ တရားသူႀကီးေတြက တညီတညြတ္တည္း ဆုံးျဖတ္ တာ က လြဲလို႔ ဘယ္တရားသူႀကီးကိုမွ ရာထူးက ျဖဳတ္ခ်ပိုင္ခြင့္မရွိပါဘူး။

ဘယ္နိုင္ငံေတြက တရားသူႀကီးေတြကို ေရြးသလဲ

အိုင္စီေဂ်မွာ တရားသူႀကီးေတြကို ပထဝီ အေနအထားအရ ခြဲျခားထားၿပီး အာဖရိက နိုင္ငံေတြက တရားသူႀကီး သုံးေယာက္၊ လက္တင္ အေမရိကားနဲ႔ ကာေရဘီယန္နိုင္ငံေတြက ႏွစ္ေယာက္၊ အာရွက သုံးေယာက္၊ အေနာက္ဥေရာပနဲ႔ အေနာက္နိုင္ငံေတြက ငါးေယာက္၊ အေရွ႕ဥေရာပက ႏွစ္ေယာက္ ထားရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္နိုင္ငံရယ္လို႔ အတိအက် ေနရာတစ္ေနရာ ပုံေသမေပးေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ ကုလသမဂၢ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီ အျမဲတမ္းအဖြဲ႕ဝင္ နိုင္ငံေတြက တရားသူႀကီးေတြ တစ္ေယာက္စီ ပါဝင္ပါတယ္။

တရားစီရင္မႈတစ္ခုမွာ အဖြဲ႕ဝင္ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံက တရားသူႀကီး တစ္ဦး မပါနိုင္ဘူးဆိုရင္ အဲဒီ နိုင္ငံက ယာယီ အစားထိုး တရားသူႀကီး တစ္ေယာက္ကို ထားရွိနိုင္ပါတယ္။ ဒီတရားသူႀကီးက တျခားနိုင္ငံဘယ္နိုင္ငံက တရားသူႀကီးကို မဆိုခန႔္ထားနိုင္ၿပီး သူက တျခား အဖြဲ႕ဝင္ တရားသူႀကီးေတြလိုပဲ အခြင့္ေရး အျပည့္အဝ ရရွိပါတယ္။

နိုင္ငံတကာက တရားသူႀကီးေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ဒီတရား႐ုံးဟာ တရားေရး ကိစၥေတြအတြက္ ကမၻာ့ တ ရား႐ုံး အျဖစ္ ထူးထူးျခားျခား ရပ္တည္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းလို႔ ဆိုပါတယ္။ သူရဲ့ အဆုံးအျဖတ္ေပးမႈ၊ ထင္ ၿမင္ယူဆမႈနဲ႔ စည္းမ်ဥ္းအမိန႔္ေတြနဲ႔ အဲဒီလို ရပ္တည္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အဲဒီတရားသူႀကီးေတြဟာ ဒီတရား႐ုံးရဲ့ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ကမၻာ့နိုင္ငံေတြရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လုံျခဳံေရးကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၿပီး ပိုအားေကာင္းေအာင္ လုပ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ တာဝန္ကို ေအာင္ျမင္ဖို႔ တာဝန္ရွိသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

လင့္၊https://www.bbc.com/burmese/burma-50647716